Bron: De Volkskrant Pieter Hotse Smit. Gepubliceerd op 24 november 2025.
‘Azc, weg ermee’-demonstraties domineren het nieuws rond migratie. Toch gingen er dit jaar tal van asielzoekerscentra zonder al te veel gedoe open, zoals in Dalfsen. ‘Vandaag is niet alleen een gebouw geopend, maar ook de deur naar begrip.’
De recente azc-protesten hebben veel gedaan met de mensen van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. COA-bestuurslid Joeri Kapteijns beaamt het op een vlakte aan de rand van Dalfsen, bij Zwolle. Achter hem staan gloednieuwe ‘woonunits’ waarin 190 vluchtelingen de afgelopen weken hun intrek namen in het Overijsselse dorp. ‘Je gaat niet zomaar bij het COA werken’, zegt Kapteijns, die zelf in 2019 de overstap maakte vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid. ‘Wij doen dit werk met hart en ziel, omdat we voor anderen het verschil willen maken. Dan is het moeilijk als dit in de buitenwereld op zoveel onbegrip, ongenuanceerde berichtgeving en geweld stuit. Dat voelt bedreigend voor onze medewerkers.’ Met alle aandacht voor rellen rond gemeentelijke besluiten over azc’s, van Doetinchem tot Noordwijk, zou je haast vergeten dat er ook nog gewoon asielzoekerscentra worden geopend. Dit jaar al 96. In de meeste gevallen ging dat proces gepaard zonder knokploegen, afgehakte varkenspoten langs het beoogde terrein, zwaar vuurwerk of ME-charges die de bestorming van een stadhuis moesten voorkomen.
Lekkernijen uit landen van herkomst
Het soepel verlopen proces in Dalfsen vonden ze reden om de slingers op te hangen en de opening afgelopen donderdag feestelijk te vieren met koffie, thee en lekkernijen uit landen van herkomst. Naast de nieuwe bewoners en omwonenden is ook een zware delegatie bestuurders aanwezig. Behalve Kapteijns van het COA laten de burgemeester en een wethouder van Dalfsen hun gezicht zien, net als de commissaris van de koning van Overijssel, Andries Heidema. Heidema is als voorzitter van de Provinciale Regietafel Asiel in Overijssel betrokken bij de uitvoering van de Spreidingswet, die asielzoekers naar rato verdeelt. ‘Dat is niet makkelijk’, zegt hij in zijn toespraak, waarin hij ook van ‘turbulente tijden’ spreekt. ‘We hebben nog grote tekorten, maar Dalfsen laat samen met meerdere andere gemeenten zien dat het wél mogelijk is onderdak en toekomstperspectief te bieden aan vluchtelingen.’ Niet dat het helemaal zonder morren ging. Pas in januari koos de gemeente de Engellandweg als beoogde locatie. Dat ging een directe buurvrouw, die niet met naam in de krant wil, veel te snel.
‘We woonden hier rustig’
‘We woonden hier rustig’, zegt ze over de weilanden die tot de komst van het azc aan vier kanten van haar huis uitzicht boden. Nu ligt er aan de voorkant een zandwal om het geluid te dempen en de gebouwen, dieselgeneratoren en gigantische accu’s aan haar zicht te onttrekken. ‘Onze vrijheid is weg. Het gaat ook om hoe dit er doorheen is gedrukt. Daarom is mijn man er niet vandaag; te moeilijk voor hem.’ Wethouder Jan Uitslag begrijpt het. ‘Je woont hier rustig, redelijk vrij, en ineens staat er in een halfjaar tijd een woonlocatie naast de deur waar 190 mensen een plek krijgen. Dat is niet niks. Daarom hebben we vanaf het begin gezegd: we willen dit samen met de buurt doen.’ Als tegemoetkoming kwam de zandwal rond het azc en ook hebben de gebouwen niet drie, maar twee woonlagen. Maar de wethouder weet ook: ‘Hoe zorgvuldig je ook bent, je kunt niet iedereen tevreden stellen. Dat is de realiteit.’ Ondanks haar weerzin is de ontevreden buurvrouw toch komen kijken bij de opening. Ze ziet hoe de bestuurders een lint met tekeningen van bewoners te hand nemen voor de openingsceremonie. En ze klapt mee als Iraniër Mehdi namens de nieuwe bewoners iedereen bedankt.
Kleine ontmoetingen
In zijn toespraak, in perfect Nederlands, zegt hij dat ‘vandaag niet alleen een gebouw is geopend, maar ook de deur naar samenwerking, begrip en toekomst’. En dat de nieuwe bewoners uitkijken ‘naar kleine ontmoetingen’ en dat ze ‘samen stap voor stap vertrouwen kunnen opbouwen’. Mehdi blijkt het sentiment bij zijn buurvrouw en een deel van de samenleving prima aan te voelen: ‘We weten dat onze komst vragen, zorgen of onzekerheden kan meebrengen. Maar wij hopen dat wij met de tijd kunnen laten zien dat wij nette, respectvolle en dankbare buren willen zijn. We willen graag meedoen, leren, en waar mogelijk bijdragen aan het dorp.’ Dat laatste gebeurt nu al, weet een andere buur, Henk Visscher. In de leer- en werkplaats de Fieserieje waar minima gratis terechtkunnen met hun kapotte fiets, sleutelde hij al een tijdje zij aan zij met vluchtelingen. Dat zit als volgt: de bewoners van het nieuwe, permanente azc zijn daar komen wonen vanuit twee gesloten tijdelijke locaties in Dalfsen. Veel inwoners kennen daardoor al vluchtelingen uit het nieuwe azc. ‘Bekend maakt bemind’, concludeert Kapteijns van het COA.
Andere opties aangedragen
‘Het helpt wel dat ze al in Dalfsen woonden’, beaamt Visscher. Zeker, voor het azc had hij ‘liever een andere plek’ gezien dan naast zijn huis. ‘We hebben nog andere opties aangedragen’, zegt hij, ‘maar dit leek vast te staan. Zo gaat dat vaak met overheden.’ Hij wijt het aan de Sallandse mentaliteit dat de weilanden vanwege dit meningsverschil met de gemeente niet onmiddellijk volstonden met ‘Azc, weg ermee’-spandoeken. ‘Het is wat het is’, zegt hij nuchter. ‘We gaan er het beste van maken.’ Angst voor criminaliteit, een veel gehoord bezwaar bij tegenstanders, heeft hij ook niet: ‘Ik heb alle schuren nog steeds los staan.’